10 voorbeelden van hoe culturele instellingen super specifieke doelgroepen bedienen

Er zijn steeds meer culturele instellingen die zich op specifieke doelgroepen richten. Er kwamen dan ook veel reacties op de oproep naar recente voorbeelden van deze initiatieven van MEST op Facebook. Zowel de projecten als de doelgroepen waren zeer verrassend. Denk aan mensen met een angst voor de dood, hardlopers, yogini’s, vrijgezellen of kleurenblinden. Er zijn instellingen die zich volledig op een specifieke doelgroep richten, maar ook zijn er instellingen die verschillende doelgroepen bedienen, waarvan de specifieke er een is. Maartje Vos-Swinkels stelde een lijst samen en probeerde een zo divers mogelijk beeld te schetsen.

Door Maartje Vos-Swinkels
cultureel ondernemer en oprichter van Akina Art Projects
Dit artikel verscheen eerder op mestmag.nl.
Fotografie

STRP

1. In de Gloria – Theatergroep Bint, ‘s-Hertogenbosch

Doelgroep: iedereen die ooit verwacht te zullen sterven.

We weten allemaal dat we een keer dood gaan, en toch hebben we het er niet vaak over. Angst voor de dood blijkt een van de meest voorkomende angsten. ‘In de Gloria’ is een theaterstuk gebaseerd op gesprekken met mensen die in hun werk dagelijks met de dood te maken hebben. De voorstelling is gemaakt in samenwerking met ouderen en gaat over angst voor de dood. Er zitten filmfragmenten in van de ouderen waar we een vorige voorstelling ‘Lang zullen ze leven’ mee gemaakt hebben. Na het stuk is er ruimte voor gesprek en gaat het publiek in groepjes aan de slag met de ‘Lang zullen ze levensvragen’. Dit project is bijzonder omdat het een taboe doorbreekt en het gesprek over (angst voor) de dood opent.

10 voorbeelden van het bedienen van super specifieke doelgroepen
Campagnebeeld In de Gloria van Theatergroep Bint. : Roel van der Eerden.

2. Bachelorette Party in the Metropolitan Museum of Art – Museum Hack, New York

Doelgroep: vrijgezelle dames

Het Amerikaanse Museum Hack biedt museumrondleidingen aan voor verschillende doelgroepen. Zo leiden zij de hoge bazen van Google rond en vliegt de Sjeik van Abu Dhabi de rondleiders in vanwege hun vermogen zich aan elke doelgroep aan te passen. Een van de rondleidingen is speciaal voor vrijgezellenfeestjes. Tijdens een Bachelorette Party neemt de rondleider de vrijgezel en haar vriendinnen mee langs kunstwerken die sexy, grappig en soms een beetje raar zijn. Nieuw is de Metropolitan Museum of Butts tour. De rondleiding beslaat maar liefst 6000 jaar ‘butt history’. De gids neemt je mee langs toiletpotten, een 6000 jaar oude prinses met een mega….., en veel Romeinse en Griekse kontjes.

10 voorbeelden van super specifieke doelgroepen
Butts: 6000 jaar oude kontjes in New York. : museumhack

3. Special Guests – Van Abbemuseum, Eindhoven

Doelgroep: blinden en slechtzienden, doven en slechthorenden, dementiepatiënten

We schreven al eerder over het Special Guests programma van het Van Abbemuseum. Hoe belangrijk het is om programma’s inclusief te maken, dus niet alleen voor de specifieke doelgroep, maar ook voor de familie en vrienden van deze doelgroep. Het Van Abbemuseum is toegankelijk voor iedereen die nieuwsgierig is, of je nu blind of slechtziend bent, doof of slechthorend. Zelfs als je niet in staat bent om zelf naar het museum te komen, kun je de tentoonstellingen toch bekijken, namelijk via een op afstand bestuurbare robot of de Special Guests app.

10 voorbeelden van super specifieke doelgroepen
Kijken met je handen in het Van Abbemuseum. : Perry van Duinhoven.

4. Yoga concerten – Theaters Tilburg

Doelgroep: yogini’s

Yogales op live muziek in een concertzaal: dat is nog eens relaxed de zondag beginnen. Er worden verschillende concerten georganiseerd, en telkens staat een andere muziekstroming en een andere yogastijl centraal. Ashtanga yoga op Klezmer of lenig op Latin. De yogaconcerten zijn geschikt voor alle leeftijden en zowel voor beginnende als gevorderde yogini’s.

Yoga Concert Theaters Tilburg in samenwerking met yogadocent John Kraijenbrink: ‘Dutch Smiling Yogi’.

5. Rondleidingen voor mensen met een afasie – Gemeentemuseum Helmond

Doelgroep: mensen met een afasie

Wanneer als gevolg van hersenletsel een of meer onderdelen van het taalspectrum niet meer goed functioneren, dan heet dit afasie. Tijdens de rondleiding wordt Visual Thinking Strategies (VTS) ingezet. Onder deskundige begeleiding wordt deelnemers via kunst geleerd nauwkeurig te observeren, formuleren en onderbouwen wat ze zien. Met als doel om actief deel te nemen aan het gesprek. Mijke Ulrich die op haar 29e zelf een hersenbloeding kreeg, deelt in de rondleiding haar persoonlijke ervaringen met de deelnemers. Zij vertelt bijvoorbeeld welke ezelbruggetjes zij zichzelf heeft geleerd om kleuren te benoemen. Het is de combinatie van een open gesprek over kunst en de verhalen van Mijke die zorgen voor een ontspannen en informatieve rondleiding.

10 voorbeelden van super specifieke doelgroepen
Bep van der Wiele, deelnemer aan Afasierondleiding, bekijkt foto’s in Gemeentemuseum Helmond. : Ton van de Meulenhof

6. Kleurenvoelsysteem – Taktila, Eindhoven

Doelgroep: slechtzienden en (kleuren)blinden

Taktila is een kleurenvoelsysteem waarmee kunstenaars en ontwerpers kleuren kunnen communiceren met mensen die geen kleuren kunnen zien. Het is een systeem waarmee zij visuele beeldende middelen kunnen communiceren naar slechtzienden en mensen die (kleuren)blind zijn. De Taktila methode kan gebruikt worden door kunstenaars en ontwerpers die te maken hebben met mensen met een visuele beperking of rekening met hen willen gaan houden.

Taktila® Take Off. Kleurenvoelsysteem – Taktila, Tilburg. Leermiddelen voor non-visuele kunstbeoefening. Deze film is gemaakt door Saskia Waijers van SWP.

7. Sightrunning, wereldwijd, onder andere in Haarlem en Amsterdam

Doelgroep: hardlopers

Op een snelle en gezonde manier de ‘high lights’ van een stad ontdekken. In verschillende steden is het mogelijk om door middel van Sightrunning de toeristische plekken te bekijken en bezoeken. In plaats van slenteren door de straten, ren, jog of hol je met een groep en een gids. In Nederland kan dit onder andere in Amsterdam en Haarlem, maar denk ook eens aan Sydney, New York, Berlijn en Barcelona!

10 voorbeelden van super specifieke doelgroepen
Sightrunning in Madrid. : Madrid outdoor sports

8. Powerwijven – Sally en Molly, ‘s-Hertogenbosch

Doelgroep: mensen in de geestelijke gezondheidszorg, als publiek en spelers

Sally & Molly maakt theater over maatschappelijke en sociale thema’s voor de geestelijke gezondheidszorg. Zij spelen voor zowel hulpverleners als mensen die zelf te maken hebben met de allerlei maatschappelijke thema’s als voor naasten. Het theatergezelschap heeft een drieluik met maatschappelijke voorstellingen: Powerwijven, over het overleven van seksueel misbruik/geweld; Happy People, over depressie; Ziek Verlangen, over verslaving. De spelers zijn altijd OOK ervaringsdeskundig en ze spelen altijd op locatie. Sally en Molly willen graag het verhaal achter ‘de gestruikelde mens’ vertellen en laten zien. Struikelen hoort namelijk ook bij het leven.

10 voorbeelden van super specifieke doelgroepen
Een scene uit Powerwijven. : Sally & Molly

9. Ervaringen verwerk je met kunst – Stichting De Vrolijkheid en Cultuurkantine Breda

Doelgroep: kinderen in asielzoekerscentra

De Vrolijkheid is een netwerk van kunstenaars, theatermakers en musici. Zij hebben als drijfveer het investeren in kinderen in asielszoekerscentra in Nederland. De Vrolijkheid is actief in 24 locaties in Nederland, waarvan twee locaties in Brabant: Oisterwijk en Gilze. De Vrolijkheid organiseert activiteiten waarbij de kinderen zich kunnen uiten, spelen en hun talenten kunnen ontdekken.

Ook Cultuurkantine Breda zorgt met het project Kunstkameraden voor wat vrolijkheid in asielzoekerscentra. Kunstkameraden is een project dat kunstenaars en ontwerpers normaal gesproken koppelt aan kinderen uit de Jeugdzorg.


Adessium Stichting de Vrolijkheid

10. STRP Senior – STRP Eindhoven

Doelgroep: gepensioneerde techneuten

STRP SENIOR is een workshopprogramma van festival STRP in Eindhoven voor gepensioneerden met een passie voor technologie of techniek. Het programma maakt gebruik van de ervaring van senioren – op het gebied van elektronica, mechanica en werktuigbouwkunde – en de creativiteit van jonge kunstenaars. Door technologische innovaties te verbinden aan de ervaring en kennis van senioren ontstaan er verrassende nieuwe producten en kunstwerken.

10 voorbeelden van super specifieke doelgroepen Workshopprogramma STRP Senior voor gepensioneerde techneuten.